Żyjemy w XXI w. Mamy najnowocześniejsze komputery, dysponujemy potężną mocą obliczeniową, urządzeniami mobilnymi, sprzętem, infrastrukturą i usługami oferowanymi w chmurze. Czy jednak modele kosztowe implementowane w systemach klasy ERP takich jak SAP ERP, Oracle eBusiness Suite, Oracle JD Edwards, Microsoft Dynamics AX i NAV, Epicor 9, INFOR ERP LN (Baan), INFOR / Lawson (Movex) IFS Applications, QAD EA, Comarch, TETA, IMPULS BPSC, wprowadzają nas do świata kosztów XXI w. Jaka duża jest elastyczność tworzenia kalkulacji TKW (technicznego kosztu wytworzenia). Czy jest to kalkulacja narzutowa rodem z poprzedniego wieku czy …

jest to bardziej elastyczny, dojrzały model kosztowy – 12 poziom wg modelu dojrzałości kosztów wg IFAC Iinternationale Federation of Accountants). Na którym etapie dojrzałości kosztów znajdziemy się po wdrożeniu ERP w naszej firmie.

Dwunasty poziom w modelu dojrzałości kosztów to dla producentów ERP uciekający pociąg.

W przypadku większości systemów klasy ERP,  mówimy o dojściu do poziomu 4 do 5 w w/w modelu (o ile projekt zostanie odpowiednio poprowadzony). Producenci ERP trochę zasnęli. Dla celów rachunkowych i zarządczych używają cały czas jednej księgi (brak odseparowania księgi kontrolingowej od księgi głównej). Kontroling to kolejna analityka, a nie możliwość implementacji alternatywnego modelu kosztowego.

Od strony kalkulacji TKW producenci bazują na jednym modelu kalkulacji bez implementacji modeli równoległych (które zasilałyby księgi zarządcze). Większość systemów jest przygotowana do rejestracji następujących kosztów bezpośrednich:

– materiałochłonność,

– pracochłonność.

Rejestracja maszynochłonności czy energochłonności często gęsto wymaga skomplikowanych modyfikacji. Podobnie z narzędziami i aparaturą kontrolno-pomiarową (ŚPP – Środki Pomocnicze produkcji). Są kłopoty z nośnikami kosztów w różnych jednostkach.

W wielu zachodnich systemach ERP moduł HR (kadry i płace) jest modułem zewnętrznym. Z tytułu braku integracji HR z ERP zasoby ludzkie są bardzo często zdublowane w obszarze produkcji (dla potrzeb rejestracji robocizny bezpośredniej np. z kart pracy) i HR.

Narzuty kosztów pośrednich najczęściej liczą się jedynie w odniesieniu do pracochłonności. Brak jest większej alokacji kosztów bezpośrednich (zbyt duży udział kosztów pośrednich w TKW).

Ale to nie koniec horroru. Większość systemów nie dostarcza prawidłowej informacji o rzeczywistych kosztach wytworzenia, ponieważ koszty pośrednie odnoszone są do grup / rodzin produktów, a nie pojedynczego wyrobu gotowego czy też półproduktu / detalu / zespołu / podzespołu / półfabrykatu. Czyli wyroby nierentowne zasilają wyroby rentowne i odwrotnie. Idealnie widać to na przykładzie produktów ubocznych które na podstawie dostarczanych informacji przez 99% systemów ERP są idealnie rentowne ponieważ cały koszt zabrał wyrób podstawowy.

Istnieją także duże kłopoty aby koszty tradycyjnie uznawane za pośrednie wchodzące w skład kosztów wydziałowych takie jak np. amortyzacja, podatek od nieruchomości itp. alokować jako koszty bezpośrednie i przypisywać do wytwarzanego wyrobu w zależności od zużycia zasobu.

Ponieważ dopiero od niedawna w kraju można uwzględniać podatkowo koszty niewykorzystanej zdolności produkcyjnej wypada nadmienić iż większość systemów ERP nie dostarcza w standardzie informacji o niewykorzystanych zdolnościach i nie można ich wyodrębnić kosztowo.

Standardowe składniki TKW:

TKW (Techniczny Koszt Wytworzenia):

• Koszty bezpośrednie:
  • zużycie materiałów i energii:
    • materiały bezpośrednie
    • paliwo
    • energia
  • inne koszty bezpośrednie:
    • obróbka obca
    • narzędzia i przyrządy
    • przygotowanie nowej działalności
    • delegacje
  • płace bezpośrednie z narzutami:
    • płace podstawowe
    • dodatki stażowe
    • premie
    • dopłaty
    • płace urlopowe
    • zasiłki chorobowe obciążające zakład pracy
    • składki ZUS
    • składki na fundusz pracy
    • odpis na fundusze załogi
    • pozostałe tytuły prac i narzuty
• Koszty pośrednie:
  • produkcji
    • wydziałowe
      • ruchu
      • ogólnowydziałowe

Szczegóły już wkrótce poznasz na przygotowywanym przez Business Global Consulting Polska sp. z o.o. szkoleniu p.t. „Porównanie ERP” które będzie umieszczone na krajowej platformie elearningowej firmy Elearning Polska Sp. z o.o. Dostęp do szkolenia od 01-07-2012 r. http://www.elearningpolska.pl.