Przezbrojenie jest jednym z trudniejszych elementów do zarządzania na produkcji, urealnienia w księgowości i opisania w systemie klasy ERP. Tylko w niektórych rozwiązaniach ERP można zaimplementować proces bardziej zbliżony do rzeczywistości niż do fikcji księgowej. Sformułowanie fikcji księgowej jest tutaj celowe, ponieważ przezbrojenie opisane przez ekonomię to temat mający wiele do życzenia. Z takim opisem od zawsze nie zgadzają się praktycy, liderzy zarządzania produkcją lean manufacturing, czy autorytety takie jak Ely Goldratt.
Matryca przezbrojeń jest takim mechanizmem zaszytym w systemach klasy ERP czy też APS, który ma nieco urealnić ten proces. Ekonomiści widzą przezbrojenie z poziomu jako kosztu poprzez jego czas trwania (czas przygotowawczo-zakończeniowy) przemnożony przez stawkę pracy ustawiacza/y.
Norma czasu pracy dla partii produkcyjnej określa poniższy wzór:
Norma czasu pracy = tpz + (n x tj) [rg]
gdzie:
n – liczba jednostek produkcyjnych
Stąd norma czasu na jednostkę produkcji wynosi:
Norma czasu na jednostkę produkcji = (tpz / n) + tj [rg]
Co to oznacza, im dłuższa partia produkcyjna tym koszt przezbrojenia niższy – czyli ekonomia Forda. Niestety jest to nieprawda co zauważyli Japończycy na początku lat 60 opracowując metodę SMED. Zauważył to także Eli Goldratt twórca teorii ograniczeń.
Ale o tym przy okazji.
Post dotyczy matrycy przezbrojeń, więc wracamy to tematu. Matryca przezbrojeń to coś co dość mocno wychodzi poza zaprezentowane powyżej wzory, chociaż dalej nie do końca opisuje cały proces. Przyjrzyjmy się temu bliżej. Otóż dla ekonomistów nie ma znaczenia jaki produkt produkowaliśmy przez chwilą, a jaki będziemy produkowali za moment. Co to oznacza w praktyce? Załóżmy, że gniazdem które będzie podlegało przezbrajaniu jest linia lakiernicza. Jeżeli będziemy malowali produkty białe po białych, białe po czerwonych, czy czerwone po białych to co się stanie z czasem przezbrojenia. Będzie inny, wie o tym każdy kto chociażby raz w życiu malował ściany w mieszkaniu. Niestety nie wiedzą o tym autorytety ekonomii. Czas przezbrojenia zależy więc od następstwa produktów i właśnie ta relacja ma swoje odzwierciedlenie w matrycy przezbrojeń.
| Biały | czerwony | |
| Biały | 1 | 1,25 |
| Czerwony | 1,37 | 1 |
Matryca przezbrojeń jest elementem nie najłatwiejszym do wdrożenia, natomiast niezmiernie trudnym do utrzymania. Kluczowe jest tutaj doradztwo ludzi z dużym doświadczeniem. Załóżmy, że nasza firma produkuje 100 produktów. W skrajnym przypadku dla matrycy przezbrojeń może to oznaczać 100×100=10.000 kombinacji czasów przezbrojeń. Jest to do wdrożenia, ale prosze wyobrazić sobie, że wprowadzamy kolejnych 10 produktów na rynek i trzeba zaktualizować matrycę.
Jednak korzyści jest zbyt wiele aby rezygnować z funkcjonalności matrycy przezbrojeń. Niestety tylko nieliczne systemy ERP mają zaimplementowaną taka funkcjonalność, z czego większość dostawców ERP ma matryce nie nadające się do niczego, ale o tym w kolejnych postach.
| Business Global Consulting Polska specjalizuje się w doradztwie przy wdrażaniu i utrzymaniu matrycy przezbrojeń. |